Produkcja własnego alkoholu to przygoda i wyzwanie. Początki bywają trudne. Potrzebna jest wiedza, doświadczenie i specjalne oprzyrządowanie. W miarę upływu czasu nabieramy coraz większych umiejętności i obrastamy w coraz bardziej profesjonalny sprzęt. Stajemy się znawcami tematu. Nasze wyroby stają się coraz lepsze i powoli zaczynają zbliżać się do ideału i doskonałości.
Dążąc do osiągnięcia jak najlepszych rezultatów, warto zainteresować się ciekawymi rozwiązaniami, które z jednej strony ułatwią nam zadanie, a z drugiej pozwala wspiąć się o poziom wyżej. Wytwarzanie własnego alkoholu to bardzo wciągające zajęcie zdecydowanie wymagające odpowiedniego sprzętu. Zapoznajmy się więc nieco bliżej z urządzeniem do pomiaru mocy alkoholu czyli popularnym alkoholomierzem i jego niemalże zautomatyzowaną wersją, czyli papugą.
Domowa destylacja alkoholu
Produkcja własnego alkoholu to bardzo popularne hobby. Ma u nas bardzo długą tradycję. Bimber, samogon czy księżycówka wytwarzane były praktycznie od zawsze. Każdy o nich słyszał i prawie każdy ich kosztował.
Dla procesu produkcji własnego alkoholu kluczowe znaczenie mają dwa podstawowe etapy. Proces przygotowania tzw. zacieru, czyli półproduktu do destylacji, a następnie sama destylacja. Przy pomocy drożdży gorzelnianych zacier można przygotować praktycznie ze wszystkich roślin czy owoców. Popularne są zaciery ze zbóż, ryżu czy różnego rodzaju owoców. Najbardziej popularny przepis tzw. grunwaldzki ogranicza się zaledwie do cukru, drożdży i wody. Na tym etapie potrzebne są szklane balony, rurki fermentacyjne czy prasa do owoców.
Sama destylacja wymaga dużo więcej zaangażowania i sprzętu. Przede wszystkim konieczna jest podstawowa aparatura, czyli destylator. To jednak nie wszystko. Niezbędne są też szklane rurki, chłodnice i odstojniki. W żaden sposób nie można pominąć alkoholomierza. To bardzo ważny element pozwalający na precyzyjną kontrolę postępu prac. Na tym oczywiście nie koniec. Później potrzebne będą butelki, lejki i kapslownice. Wszelkie potrzebne akcesoria do destylacji znajdziecie w sklepie Królestwo Mocy, do którego serdecznie zapraszamy.
Domowe luksusowe trunki
Jeżeli zależy nam na uzyskaniu konkretnego i niepowtarzalnego smaku, można wykorzystać specjalne zaprawy czy dodatki do alkoholu. Mogą być to na przykład wiórki z dębowych beczek po wykwintnym armaniaku albo esencje do produkcji własnego ginu, whisky czy rumu. Można też przedestylować zacier z jabłek i otrzymać coś w rodzaju calvadosu. Nic nie stoi też na przeszkodzie, by przepędzić zacier ze śliwek. Śliwowica to w końcu nasz narodowy trunek. Destylacji można poddać także domowe wino. Domowy winiak zamiast brandy ? Czemu nie ? Możliwości jest bardzo dużo i warto z nich korzystać.
Alkoholomierz – areometr niezbędny do pomiaru mocy alkoholu
Alkoholomierze to niezbędne i bardzo przydatne urządzenia. Bez nich nie można myśleć o właściwej i poprawnej destylacji. Alkoholomierze mają dość prostą budowę i są łatwe w użyciu. Służą, co warto podkreślić do pomiaru mocy alkoholi czystych czyli wódek, spirytusu czy bimbru. Z wyglądu przypominają nieco klasyczne termometry. Składają się z dwóch części probówki i pływaka. Aby zmierzyć moc trunku, wystarczy napełnić probówkę alkoholem i zanurzyć w niej pływak. Na szklanej rurce znajduje się skala. Niektóre alkoholomierze mają skalę od 0 do 100%, inne od 0 do 50%. Niektóre modele sprzedawane są w wykwintnych skrzyneczkach czy walizkach. Tak czy inaczej, najważniejsze jest prawidłowe odczytanie pomiaru. Dokonuje się go według tzw. dolnego menisku. Odczytu dokonujemy poniżej lustra cieczy. W miejscu wyraźnej granicy menisku na skali. Warto zapoznać się ze szczegółową instrukcją tak, by wskazanie było jak najbardziej wiarygodne.
Najdokładniejsze są oczywiście mierniki profesjonalne i legalizowane przez Centralny Urząd Miar i Wag. Dokonują pomiaru co 0,1% objętości. Niestety nie bardzo nadają się do prac amatorskich. Są dość drogie, a samo badanie wymaga nieraz cylindra pomiarowego o pojemności aż 1000 ml. Powszechnie dostępne alkoholomierze nie są aż tak dokładne, ale do hobbystycznej produkcji nadają się doskonale.
Jak wcześniej wspomniano, alkoholomierz jest odpowiedni do mierzenia mocy alkoholi czystych. Natomiast do wina służy cukromierz inaczej zwany winomierzem. Urządzenie pozwala na pomiar stężenia cukru przy produkcji domowego wina. A to bardzo ważny wskaźnik. Od niego przecież zależy, jak będzie przebiegać fermentacja i jakie wino uzyskamy. Z reguły cukromierze wyskalowane są w stopniach Ballinga (Blg). Jeden stopień Ballinga odpowiada mniej więcej zawartości 10 g cukru w litrze moszczu.
Jak działa alkoholomierz
Areometry takie jak alkoholomierze i winomierze działają na zasadzie wyporności. Mierzona jest siła wyporu, z jaką ciecz działa na zanurzone w niej ciało stałe. Wynik uzależniony jest zatem od gęstości cieczy. Alkoholomierze są specjalnie wyskalowane, tak by wynik podawany był w procentach. Działanie alkoholomierza jest proste. Odpowiednią objętość destylatu należy za każdym razem wlać do naczynia, włożyć miernik i odczytać wynik. Warto zainwestować w dobry alkoholomierz. Taki sprzęt jest precyzyjnie wykonany i bardzo dobrze wyskalowany. Skala jest wyraźnie widoczna i nie ma żadnych kłopotów z prawidłowym odczytem. Wyniki są więc zdecydowanie bardziej wiarygodne i godne zaufania.
Czy można uniknąć strat związanych z pomiarami mocy alkoholu
Warto zwrócić uwagę na pewną niedogodność wynikającą z korzystania z areometrów tego typu. Aby dowiedzieć się ile procent ma dany alkohol, za każdym razem konieczne jest pobranie odpowiedniej ilości destylatu. A następnie umieszczenie go w specjalnym dość wąskim naczyniu, do którego trzeba jeszcze włożyć szklaną rurkę. Bardzo często więc na tym etapie alkohol jest rozlewany bo nie trafiamy precyzyjnie do probówki. Konieczność ciągłego dokonywania pomiarów podczas trwającego procesu destylacji może więc wiązać się z niepotrzebnymi stratami. Istnieje jednak rozwiązanie tego problemu. Wystarczy zaopatrzyć się w specjalny osprzęt do destylatora czyli alkoholomierz – papuga.
Bardzo wygodny alkoholomierz – papuga destylacyjna
Alkoholomierz – papuga to dodatkowy element do rozbudowy destylatora. Ten dodatkowy moduł destylatora doskonale sprawdza się i ułatwia prawidłową destylację. To areometr dynamiczny. Idealny w sytuacji gdy moc destylatu może się zmieniać i trzeba nad tymi zmianami panować.
Tak właściwie papuga to specjalnie skonstruowane urządzenie, w którym umieszcza się właściwy alkoholomierz. Destylat swobodnie przepływa przez papugę a my mamy ciągły podgląd jaką moc ma alkohol. Nie ma tu żadnych strat. Nie trzeba pobierać destylatu do badania i umieszczać go w probówce. Nie trzeba zanurzać miernika. Pomiar odbywa się w sposób ciągły i niemalże automatyczny. Naszą rolą jest sprawdzanie co jakiś czas wyniku i ewentualne korygowanie przebiegu procesu.
Papuga destylacyjna to bardzo przydatne urządzenie. Szczególnie dla właściwego odbierania frakcji podczas destylacji alkoholi smakowych. Sprawdza się także wyśmienicie do pomiarów mocy destylatów wysoko rektyfikowanych.
Papuga – alkoholomierz prawie automatyczny
Alkoholomierz papuga przeznaczony jest do prowadzenia ciągłego pomiaru stężenia alkoholu w trakcie destylacji. Pozwala bardzo wygodnie i wręcz komfortowo kontrolować ile procentów ma aktualnie nasz destylat. I to na każdym etapie rektyfikacji. A możliwość ciągłego kontrolowania mocy destylatu ma bardzo duże znaczenie na przykład przy destylacji nastawów owocowych. Urządzenie papuga jest w pełni przystosowane do współpracy z destylatorami typu POT STILL i Aabratek.
Nie ma co ukrywać, że zestaw destylator-papuga, alkoholomierz i silikonowe wężyki to gwarancja sprawnego przebiegu destylacji.
Alkoholomierz papuga – budowa
Papuga to specjalne metalowe naczynie, w którym umieszcza się klasyczny alkoholomierz. Po podłączeniu do kolumny destylacyjnej przez papugę przepływa destylat, a miernik pokazuje aktualny odczyt.
Papuga ma około 30 cm wysokości i zbudowana jest z wysokiej klasy kwasoodpornej stali nierdzewnej. Urządzenie przypomina nieco papugę i stąd nazwa. Duża podstawa o średnicy 87 mm powoduje, że sprzęt jest stabilny i nie przewraca się. Może być więc używany jako wolnostojący. Długość rurki przeznaczonej na alkoholomierz to 20 cm a średnica wewnętrzna to 2,7 cm. Takie wymiary pozwalają na zastosowanie większości dostępnych na rynku alkoholomierzy. Nie ma więc potrzeby kupowania nowego miernika. Wystarczy nam ten, którym już dysponujemy. Z kolei rurka do podłączenia wężyka do powrotu alkoholu ma standardową średnicę zewnętrzną 0,8 cm. Aby zapobiec przypadkowemu stłuczeniu szklanego alkoholomierza, dno w rurce gdzie umieszczamy miernik, wyłożone jest silikonową uszczelką.
Alkoholomierz papuga – montaż
Papugę destylacyjną można zamontować w dwojaki sposób. Bezpośrednio do chłodnicy zewnętrznej albo jako element wolnostojący.
Jeżeli chcemy podłączyć papugę bezpośrednio do chłodnicy, należy przykręcić ją do wylotu chłodnicy przy pomocy dołączonej do urządzenia śruby. Następnie do kielicha przepływu trzeba podłączyć silikonowy wężyk, którym destylat będzie odbierany i przekazywany dalej.
Papuga wyposażona jest w stabilną podstawę. Może więc być używana jako urządzenie wolnostojące. Wystarczy tylko podłączyć sprzęt przy pomocy silikonowych wężyków. Ta opcja doskonale sprawdzi się w sytuacji, gdy urządzenie pożyczyliśmy albo nie jest nam ono potrzebne na stałe.
Przekroje samego urządzenia oraz silikonowych rurek zostały tak dobrane, by pasowały do standardowych urządzeń oraz umożliwiały szybki i dokładny pomiar.
Alkoholomierz papuga – sposób działania
Po podłączeniu urządzenia do kolumny destylacyjnej i rozpoczęciu procesu destylacji możemy w sposób ciągły i niezakłócony dokonywać pomiarów mocy alkoholu. Dzięki temu panujemy nad destylacją i mamy szansę osiągnąć sukces. To znaczy uzyskać doskonały alkohol o wymarzonej mocy.
Działanie alkoholomierza papuga jest dość proste. Destylat rurką doprowadzany jest do naczynia, w którym znajduje się miernik, a następnie odprowadzany dalej. Ciągły pomiar pozwala nam na pewne modyfikacje procesu tak, by nasz wysokoprocentowy produkt był bez skazy. W każdej chwili papuga pozwala nam na prawidłowe odczytanie wyniku.